بررسی و پهنه بندی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب های زیر زمینی در ایستگاه های ارومیه، نقده و میاندوآب

در سال های اخیر خشک شدن دریاچه ارومیه موجب تغییر کیفیت و کمیت منابع آب وخاک این منطقه شده است. در این مطالعه روند تغییرات شوری (ec)، نسبت سدیم قابل جذب (sar)، کل املاح جامد (tds)، مقدار آنیون ها و کاتیون ها در آب های زیرزمینی قسمت غربی و جنوبی حوضه دریاچه ارومیه در مدت ده سال از سال1380 تا 1389 موردبررسی قرارگرفته است. نقشه تغییرات مکانی و زمانی سه سال موردبررسی شوری آب زیرزمینی نشان داد که هدایت الکتریکی آب زیرزمینی در کل محدوده موردمطالعه به غیراز بخش مرکزی دشت ارومیه، افزایش یافته و در منطقه غربی میاندوآب این افزایش شدید بوده و مقدار هدایت الکتریکی این منطقه بیشتر از 2250 میکرو موس بر سانتی متر بوده است. در منطقه مرکزی میاندوآب آب ازنظر شوری وضعیت بهتری داشته و در بخش شرقی آن هم آب دارای کلاس شوری c3 بوده و این آب هم ازنظر کیفیت مناسب کشاورزی و شرب نیست. منطقه نقده دارای آب با شوری کمتر بوده و دارای کلاس شوری c2 می-باشد. نقشه مربوط به هدایت الکتریکی نشان داد که شمال منطقه ارومیه در سال 1389 شروع به شور شدن کرده است و خطر توسعه شوری آب زیرزمینی این منطقه در حال گسترش می باشد. نقشه تغییرات مکانی و زمانی سال های موردبررسی نشان داد که قلیاییت آب زیرزمینی در منطقه رو به افزایش است و این افزایش در منطقه شمال ارومیه و بخش غربی و شرقی دشت میاندوآب در سال های اخیر زیادتر مشهود است. پهنه بندی کیفیت آب زیرزمینی بر اساس دیاگرام ویلکاکس نشان داد که تقریباً کل آب زیرزمینی منطقه به جز بخش غربی میاندوآب در مدت 10 سال مطالعه ازنظر درجه قلیایت در کلاس s1 قرار داشته است. بخش غربی میاندوآب دارای کلاس s2 می باشد. بررسی درصد سدیم ، مقادیر آنیون ها و کاتیون ها در آب های زیرزمینی منطقه نشان داد که به صورت کلی این عوامل نیز روندی افزایشی در مدت 10 سال اخیر داشته و دشت ارومیه و نقده از وضعیت مطلوب تری نسبت به دشت میاندوآب برخوردار بوده و بخش غربی میاندوآب نیز دارای وضعیت خطرناک از این منظر بوده است. بررسی کل املاح جامد در آب هم نشان داد که خطر افزایش tds کل منطقه موردمطالعه را تهدید می کند بررسی نقشه ها نشان داد که در سال 1389 کل منطقه مطالعه با افزایش مقدار املاح جامد روبرو می باشد. مقایسه نقشه املاح جامد سال 1380 با 1389 نشان داد که سطح مربوط به tds 290-640 میلی گرم بر لیتر 36 درصد در طول 10 سال کاهش یافته و سطح محدوده 640 تا 777 در مدت این سال ها 22 درصد افزایش داشته است.